Θεσσαλονίκη, περιδιαβαίνοντας στην ιστορία της:

Ο ενδιαφερόμενος επισκέπτης μπορεί επιλεκτικά να αποκτήσει πληροφορίες για ολόκληρη ή κάποια επί μέρους περίοδο της "ζωής" της Θεσσαλονίκης-Πόλης των Βαλκανίων, τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20^ου αιώνα, από το 1900 έως το 1930.

 ​

Περιηγηθείτε στη Θεσσαλονίκη, την Πόλη των Βαλκανίων

Ο ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

εγκυκλοπαίδεια BRITANNICA

Πριν από μερικές ημέρες, ένας φίλος από τα πολύ παλιά, ο Στρατής Στρατήγης μου έδωσε ένα κείμενο στα αγγλικά και στα ελληνικά, από την Encyclopedia Britannica, το οποίο περιγράφει τον χαρακτήρα των Ελλήνων. Το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και επίκαιρο (λόγω των αποτελεσμάτων των εκλογών), το οποίο θέλω να μοιραστώ μαζί σας. Μια παράκληση μόνο. Έστω κι αν σας φαίνονται καινοτοπίες, διαβάστε μέχρι το τέλος γιατί εκεί σας περιμένει μια έκπληξη.

«Παρά τη σύνθετη προέλευσή τους, την ευρεία γεωγραφική εξάπλωση τους και τα κοσμοπολίτικα ένστικτά τους, οι σύγχρονοι Έλληνες είναι ένας αξιοσημείωτα ομοιογενής λαός, αισθητά διαφορετικός κατά τον χαρακτήρα από τους γειτονικούς λαούς, ενωμένος από τον κοινό ενθουσιασμό για τους εθνικούς στόχους και βαθύτατα πεπεισμένος για την ανωτερότητά του έναντι των άλλων εθνών. Ο ξεχωριστός χαρακτήρας τους, σε συνδυασμό με την παραδοσιακή τάση τους να αντιμετωπίζουν τους μη ελληνικούς πληθυσμούς ως βαρβάρους, αντισταθμίζει, στην πραγματικότητα, τη μεγάλη ενέργεια και τον ζήλο τους στην αφομοίωση άλλων φυλών.

Η προνομιακή θέση την οποία απέκτησαν …οφειλόμενη στον ανώτερο πολιτισμό τους, την ευελιξία τους, τον πλούτο τους και το μονοπώλιο της εκκλησιαστικής εξουσίας, θα τους επέτρεπαν πιθανώς να εξελληνίσουν μονίμως το μεγαλύτερο μέρος της Βαλκανικής, αν έδειχναν περισσότερη συμπάθεια προς τις άλλες χριστιανικές φυλές.

Πάντα ως η πιο πολιτισμένη φυλή στην Ανατολή επηρέασαν τον ένα μετά τον άλλο τους …κατακτητές τους και τα εντυπωσιακά τους χαρίσματα δικαίως τους εξασφάλισαν μια λαμπρή θέση στο μέλλον.

Ο έντονος πατριωτικός ζήλος των Ελλήνων είναι συγκρίσιμος με εκείνον των Ούγγρων. Δύναται να εκφυλισθεί σε αλαζονεία και δυσανεξία. Ενίοτε τυφλώνει την κρίση τους και τους εμπλέκει σε απερίσκεπτα εγχειρήματα, αλλά παρ΄ όλ΄ αυτά περιέχει την καλύτερη εγγύηση για την τελική επίτευξη των εθνικών στόχων τους… Το πατριωτικό τους αίσθημα, δυστυχώς, υπόκειται στην εκμετάλλευση ιδιοτελών δημαγωγών και δημοσιογράφων, που ανταγωνίζονται στην υπερβολή, των εθνικών αξιώσεων και στην κολακεία της εθνικής ματαιοδοξίας.

Σε καμία άλλη χώρα το πάθος της πολιτικής δεν είναι τόσο έντονο. Παθιασμένες πολιτικές συζητήσεις δίνουν και παίρνουν στα καφενεία. Οι εφημερίδες, που είναι εξαιρετικά πολυάριθμες και γενικώς μικρής αξίας, καταβροχθίζονται και κάθε κυβερνητικό μέτρο επικρίνεται και αποδίδεται σε ιδιοτελή συμφέροντα. Η επίδραση του Τύπου είναι τεράστια, ακόμη και τα γκαρσόνια στα καφενεία και οι υπηρεσίες στα σπίτια έχουν τη δική τους εφημερίδα και συζητούν με άνεση τα πολιτικά προβλήματα της ημέρας.

Μεγάλο μέρος της ενέργειας του έθνους ξοδεύεται σε αυτό τον διαρκή πολιτικό πυρετό, εκτρέπεται από πρακτικούς στόχους και, ούτως ειπείν, εξαερώνεται με τα λόγια. Η ανεξαρτησία της γνώμης και η κριτική τείνουν προς την απειθαρχία του δημοσίου τομέα και έχει παρατηρηθεί ότι κάθε Έλληνας στρατιώτης είναι ένας στρατηγός και κάθε ναύτης ένας ναύαρχος…

Μικρή είναι και η πειθαρχία στις τάξεις των πολιτικών κομμάτων, τα οποία δεν διατηρούν τη συνοχή τους χάρη σε κάποια ξεκάθαρη αρχή, αλλά χάρη στην προσωπική επιρροή των ηγεσιών τους. Αποστασίες είναι συχνές και κατά κανόνα κάθε βουλευτής στο κοινοβούλιο διαπραγματεύεται τους όρους με τον αρχηγό του. Εξάλλου ο ανεξάρτητος χαρακτήρας των Ελλήνων, εύκολα αποδεικνύεται, από το γεγονός, ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στη Βαλκανική χερσόνησο όπου μια κυβέρνηση δεν μπορεί να υπολογίσει ότι μπορεί να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία με επιβολή πειθαρχίας σε ψηφοφορίες. Στις πολιτικές διαμάχες, ελάχιστοι είναι οι ενδοιασμοί, αλλά επιθέσεις που αφορούν την ιδιωτική ζωή είναι σπάνιες. Η αγάπη για τον ελεύθερο διάλογο είναι σύμφυτη με το βαθιά ριζωμένο δημοκρατικό ένστικτο των Ελλήνων. Είναι στο φρόνημα ο πιο δημοκρατικός ευρωπαϊκός λαός, ούτε ίχνος λατινικού φεουδαλισμού επιζεί και αριστοκρατικές αξιώσεις γελοιοποιούνται…

Οι Έλληνες επιδεικνύουν μεγάλη πνευματική ζωντάνια. Είναι έξυπνοι, ερευνητικοί, πνευματώδεις και επινοητικοί, αλλά αβαθείς. Η παρατεταμένη πνευματική προσπάθεια και η ακρίβεια δεν τους αρέσουν, η δε αποστροφή τους στη χειρωνακτική εργασία είναι περισσότερο εμφανής. Ακόμη και οι αγρότες είναι μετρίως εργατικοί. Άφθονες ευκαιρίες ξεκούρασης προσφέρουν οι εκκλησιαστικές εορτές.

Η επιθυμία για εκπαίδευση είναι έντονη ακόμη και στα χαμηλότερα στρώματα. Τα ρητορικά και λογοτεχνικά επιτεύγματα ασκούν μεγάλη έλξη στην πλειονότητα από τα επιτεύγματα στα πεδία της σύγχρονης επιστήμης. Ο αριθμός των προσώπων που επιδιώκουν τη σταδιοδρομία στα επαγγέλματα του πνεύματος είναι υπερβολικός. Σχηματίζουν ένα τμήμα της κοινωνίας που περισσεύει, ένα μορφωμένο προλεταριάτο, που προσκολλάται σε διάφορα κόμματα με την ελπίδα της κρατικής απασχόλησης και ξοδεύει την ύπαρξή του ασκόπως, περιφερόμενο στα καφενεία και στους δρόμους όταν το κόμμα τους είναι εκτός εξουσίας.

Από χαρακτήρα οι Έλληνες έχουν ζωντάνια, είναι εύχαρεις, εύλογοι, προσεκτικοί, συμπαθητικοί, πρόσχαροι με τους ξένους, φιλόξενοι, προσηνείς με τους υπηρέτες ή τους οικείους τους, ιδιαίτερα απλοί και λιτοί στη συμπεριφορά τους, φιλικοί και ενωμένοι στην οικογενειακή τους ζωή…

Τα ελαττώματα των Ελλήνων, σε μεγάλο βαθμό, πρέπει να αποδοθούν στη μακροχρόνια υποταγή τους σε ξένες φυλές. Η εξυπνάδα τους συχνά εκφυλλίζεται σε πονηριά, η ευρηματικότητά τους σε ανειλικρίνεια, η λιτότητά τους σε απληστία και η επινοητικότητά τους σε απάτη. Η ανεντιμότητα δεν είναι εθνικό ελάττωμα, αλλά πολλοί που δεν θα καταδέχονταν να κλέψουν δεν θα διστάσουν να καρπωθούν παράνομα κέρδη μέσω δολιότητας και παραπλάνησης. Πράγματι, η εξαπάτηση συχνά ασκείται ανώφελα για την απλή πνευματική ικανοποίηση που παρέχει.

Στην οξύνοια των οικονομικών τους δοσοληψιών, οι Έλληνες παροιμιωδώς υπερτερούν των Εβραίων, αλλά υπολείπονται των Αρμενίων. Η αξιοσημείωτη ικανότητά τους στις επιχειρήσεις ορισμένες φορές βλάπτεται από την κοντόφθαλμη προσέγγισή τους, που τους κάνει να επιδιώκουν το άμεσο κέρδος εις βάρος του μακροπρόθεσμου. Η ματαιοδοξία και ο εγωισμός τους, που σημειώνεται, ακόμα και από τους πιο ευνοϊκά διακείμενους παρατηρητές, τους κάνει ζηλόφθονους, απαιτητικούς και ευάλωτους στην κολακεία.

Από κοινού με άλλους νοτίους ευρωπαϊκούς λαούς, οι Έλληνες είναι ιδιαίτερα ευέξαπτοι, ο εμπαθής χαρακτήρας τους εύκολα προσβάλλεται από μικρές προκλήσεις και ασήμαντες και ασήμαντες λογομαχίες συχνά καταλήγουν σε ανθρωποκτονίες. Είναι θρήσκοι, αλλά καθόλου φανατικοί, εκτός σε περιπτώσεις πολιτικο-θρησκευτικών θεμάτων, που θίγουν τις εθνικές τους επιδιώξεις.

Γενικώς, οι Έλληνες μπορούν να περιγραφούν ως ένας έξυπνος, φιλόδοξος και ευρηματικός λαός, ικανός για μεγάλες προσπάθειες και θυσίες, αλλά ελλιπής σε ορισμένα πιο στέρεα χαρακτηριστικά που οδηγούν στην εθνική μεγαλοσύνη»

Είμαι βέβαιος ότι κι εσείς θα συμφωνήσετε με τα περισσότερα σημεία της παραπάνω περιγραφής του χαρακτήρα των Ελλήνων. Ξέρετε όμως ποιο είναι το τραγικό στην ιστορία αυτή ; Το παραπάνω λήμμα προέρχεται από την έκδοση της Encyclopedia Britannica τους έτους 1910-1911, δηλαδή πριν από περισσότερα από 100 χρόνια ! Όταν διάβασα το σημείωμα νόμιζα ότι ήταν παραποιημένο και σαν άπιστος Θωμάς, μπήκα στο site της Britannica (ιδού, τι μας προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία) και πιστοποίησα ότι ήταν όντως αυτούσια μετάφραση από τις σελίδες 430-431, του 12^ου τόμου. Πέρασαν 100 χρόνια και παρά το ευρωπαϊκό λουστράρισμα που αποκτήσαμε, στην ουσία έχουμε παραμείνει ίδιοι. Ειδικά η επισήμανση για «ένα μορφωμένο προλεταριάτο, που προσκολλάται σε διάφορα κόμματα με την ελπίδα της κρατικής απασχόλησης» περιγράφει απόλυτα το πελατειακό κράτος. Ακόμα, η αναφορά σε «ιδιοτελείς δημαγωγούς και δημοσιογράφους, που ανταγωνίζονται στην υπερβολή των εθνικών αξιώσεων και στην κολακεία της εθνικής ματαιοδοξίας» νομίζει κανείς ότι φωτογραφίζει συγκεκριμένα σημερινά κόμματα και πρόσωπα. Τέλος, η περιγραφή των κομμάτων, των βουλευτών που εκβιάζουν, του Τύπου (που σήμερα περιλαμβάνει όλα τα ΜΜΕ) λες και αναφέρεται στη σημερινή κατάσταση.

Ίσως έτσι να εξηγείται η παντελής άρνησή μας σε κάθε είδους αλλαγή ή μεταρρύθμιση που είναι απαραίτητη να γίνει, διότι ενώ ουσιαστικά «ο κόσμος άλλαξε, άλλαξαν οι καιροί» (όπως λέει κι ένα παλιό τραγούδι), εμείς επιμένουμε να παραμένουμε στα ίδια και τα ίδια. Και στασιμότητα σε ένα κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται ισοδυναμεί με οπισθοδρόμηση και περιθωριοποίηση.

Πέρασαν 100 χρόνια και παρά το Ευρωπαϊκό λουστράρισμα που αποκτήσαμε, στην ουσία έχουμε παραμείνει οι ίδιοι. Και στασιμότητα σε ένα κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται, ισοδυναμεί με οπισθοδρόμηση και περιθωριοποίηση.

          ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014,  Ανδρέας Δρυμιώτης

Η Athens Voice κάηκε. Δημοκρατικό "δικαίωμα" εντελώς ανοήτων. 

Ο Φώτης Γεωργελές, με γλαφυρότητα, περιγράφει τον επίκαιρο ξεπεσμό μας.

Ακούστε τον:

Αν εξαιρέσεις τη στενοχώρια μας και τις ζημιές, οι επιθέσεις στην ATHENS VOICE ίσως έχουν και μια χρησιμότητα. Γιατί είναι αποκαλυπτικές. Ποιοι μπορεί να στοχοποιούν μια εφημερίδα πόλης η οποία, επιπλέον, ξεκινάει κάθε βδομάδα με μένα να επαναλαμβάνω μονότονα, σε όλες τις παραλλαγές, την ίδια ακριβώς φράση, «το πολιτικό σύστημα προσπαθεί να διασώσει ό,τι μπορεί από το οικονομικό μοντέλο της χρεοκοπίας φορτώνοντας την κρίση στα ασθενέστερα στρώματα»; Πάντως όχι τα θύματα της κρίσης.

Το σύστημα εξουσίας που χρεοκόπησε το 2009, είχε δείξει από την αρχή τις διαθέσεις του. Το 2010 δεν είχε συμβεί τίποτα απ’ όσα έγιναν μετά, ούτε 100δες χιλιάδες επιχειρήσεις είχαν κλείσει, ούτε 1 εκατομμύριο άνθρωποι είχαν μείνει άνεργοι. Μιλούσαμε για κάποιες μειώσεις μισθών 10%, για κατάργηση του «επιδόματος έγκαιρης προσέλευσης», για πλαφόν αυξήσεων στις συντάξεις των 2.000 ευρώ. Κι όμως οι συγκρούσεις ήταν απίστευτα βίαιες. 3 άνθρωποι δολοφονήθηκαν στη Μαρφίν. Για τι πράγματα μιλούσαμε τότε; Για ένα μεγάλο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που το παρομοίαζαν με αυτό της Ανατολικής Γερμανίας το ’89 και υπολόγιζαν τα έσοδά του στα 50 δις. Και για κλείσιμο ή συγχώνευση των εκατοντάδων ή χιλιάδων άχρηστων φορέων, υπηρεσιών, νομικών προσώπων του Δημοσίου που διόγκωναν την κρατική γραφειοκρατία και εκτίνασσαν το κόστος της στο τριπλάσιο από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Πρώτος αρμόδιος ήταν ο τότε αντιπρόεδρος Πάγκαλος, μετά άλλος, μετά έγιναν μερικές συγχωνεύσεις κοροϊδία όπου υπό ένα νέο όνομα οι παλιοί φορείς διατηρούσαν τη λειτουργία τους όπως ήταν, μετά έγιναν κι άλλοι «αγώνες», μετά ξεχάστηκαν. Γλίτωσε η κρατική γραφειοκρατία, μειώθηκαν οι κοινωνικές δαπάνες. Το ταμείο για τις αποκρατικοποιήσεις άλλαξε 7 διοικήσεις, ένας ένας σήκωνε τα χέρια, ζήτημα είναι αν μαζέψαμε 1-2 δις, γιατί οι διαγωνισμοί αργούν να «ωριμάσουν», γιατί υπάρχουν αντιδράσεις, γιατί κηρύσσονται άγονοι, γιατί δεν υπάρχει ενδιαφέρον έτσι που συντάσσονται για να μην υπάρχει ενδιαφέρον, γιατί η Δικαιοσύνη τούς γυρίζει πίσω, γιατί γίνονται «αγώνες».

Αυτά δεν έγιναν 5 χρόνια. Τι έγινε; Χρωστάς άλλα 70 δις φόρους στο κράτος και τα ταμεία. Το Σύστημα ήξερε πολύ καλά γιατί έδωσε αυτές τις μάχες με τόση ένταση. Το ελληνικό κράτος έχει τεράστια ακίνητη περιουσία. Εμπορική ακίνητη περιουσία, όχι δάση και παραλίες που λέει η προπαγάνδα. Αυτή την περιουσία εμπορεύεται η κομματική και κρατική γραφειοκρατία για λογαριασμό της. Χωρίς τα έσοδα να πηγαίνουν στο δημόσιο, δηλαδή στο λαό, αλλά στις τσέπες των λειτουργών του. Κτηματολόγιο 20 χρόνια δεν μπορεί να γίνει, η Google χαρτογραφεί και τη γλάστρα που έχεις στο μπαλκόνι. Άλλα 700.000 αυθαίρετα ετοιμάζονται να νομιμοποιηθούν. Το Ταμείο στα πρώτα 80.000 εμπορικά ακίνητα που μπόρεσε να βρει, διαπίστωσε ότι τα 30.000, τα καλύτερα, τα φιλέτα, είναι καταπατημένα. Παραδόξως κανείς απ’ όσους φώναζαν «όχι στο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας» δεν συγκινήθηκε. Γιατί είναι το δικό τους ξεπούλημα. Δίνουν «αγώνες» για να μην αξιοποιηθεί τίποτα, ανακαλύπτουν σπάνιες κουτσές μπεκάτσες παντού, ηρωικά αποτρέπουν κάθε επένδυση. Και ιδιωτικοποιούν τη δημόσια περιουσία μεταξύ τους, με τους πελάτες-ψηφοφόρους τους.

Αν ανοίξεις μια οποιαδήποτε εφημερίδα στις οικονομικές σελίδες, θα δεις ότι οι 3-4 μεγαλύτερες κρατικές επιχειρήσεις έχουν αξία μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες 200 του χρηματιστηρίου. Τα κόμματα τις διοικούν με διευθύνοντες συμβούλους και προέδρους τους πρώην βουλευτές τους, Δ.Σ. διορίζονται τα στελέχη τους, οι συνδικαλιστές, δηλαδή πάλι τα κόμματα, παίρνουν μέρισμα ως μέτοχοι με μορφή ενίσχυσης από τον εργοδότη-κράτος και οι κομματικοί στρατοί διορίζονται ως υπάλληλοι έτσι ώστε μια ελληνική κρατική επιχείρηση να έχει 4πλάσιο προσωπικό από μια αντίστοιχη ισπανική ή πορτογαλική. Το θέμα δεν είναι μόνο ότι χρεοκοπούν και με τους φόρους τούς πληρώνει ο ελληνικός λαός. Είναι ότι και καμία επένδυση δεν μπορεί να γίνει σ’ αυτό το περιβάλλον. Ενέργεια, πετρέλαια, φυσικό αέριο, ναυπηγεία, μέσα ενημέρωσης, μεταφορές, λιμάνια, αεροδρόμια, χημικές βιομηχανίες, μεταλλευτικές, επικοινωνίες, τρόφιμα, ξενοδοχεία, πού να επενδύσει κανείς στα σουβλατζίδικα; Σ’ αυτό το περιβάλλον, οι μόνοι που μπορούν να κάνουν παιχνίδι είναι μερικές δεκάδες ολιγάρχες που συναλλάσσονται και διαπλέκονται με την κομματική εξουσία, προμηθευτές του δημοσίου στην ουσία, οι μισοί μέσα ή προσωρινά έξω από τον Κορυδαλλό, αλλά βεβαίως με άφθονα μέσα ενημέρωσης ανενόχλητοι στην κατοχή τους. Οι πιο χρεοκοπημένοι απ’ αυτούς δίνουν μάχες για το Κόμμα της Δραχμής, οι υπόλοιποι, εχθρικοί σε κάθε ανταγωνισμό και επιχειρηματικότητα, αγκαλιάζουν τον Σύριζα τελευταία, γιατί αυτός υπόσχεται ακόμα μεγαλύτερο κράτος-τροφοδότη.

Πού ξέρεις, μπορεί οι φαρμακευτικές δαπάνες να ξαναγίνουν σαν της Αγγλίας των 65 εκατομμυρίων, όπως το 2009.

Το πρόβλημα, αν σταμάταγε εδώ, καλά θα ήταν. Όμως αυτό το θαυμάσιο σύστημα της μεταπολίτευσης, που το βρίζουν τώρα «χούντα που δεν τελείωσε το ’73» οι θαυμαστές της Δημοκρατίας του Σαλό και της Βορείου Κορέας, ήταν στ’ αλήθεια πολύ δημοκρατικό. Τα δανεικά δεν τα ’φαγε μόνο του. Εξασφάλισε την κοινωνική πλειοψηφία μοιράζοντας προνόμια και προσόδους σε πολλές επαγγελματικές ομάδες. Φοροαπαλλαγές, έκλεινε τα μάτια στη φοροδιαφυγή, διόριζε 100δες χιλιάδες σε μη παραγωγικές θέσεις, μοίραζε συντάξεις με 15 χρόνια ένσημα, αναπηρικά επιδόματα σε υγιείς, εξασφάλιζε για κάποιους κρατικά οριζόμενο κέδρος 35%, απέκλειε άλλους από τη δουλειά για να μην υπάρχει ανταγωνισμός, έβαζε 500 φόρους υπέρ τρίτων, έκανε προσλήψεις παράτυπες ή με πλαστά πτυχία και ούτω καθ’ εξής. 30 χρόνια, 500 δις. Δανεικά, πακέτα Ντελόρ, ΚΠΣ, ΕΣΠΑ. Μια χαρά.

Κρατικοδίαιτος καπιταλισμός, πελατειακό κράτος, παρασιτισμός, η εποποιία του ελληνικού ληστρικού μικροκαπιταλισμού. Βασισμένη μόνο στα δανεικά. Χωρίς τα δανεικά χρεοκοπεί σε μια μέρα. Αν κοιτάξεις πίσω αυτά τα 5 χρόνια, θα δεις ότι όλοι οι αγώνες είναι για να διατηρηθούν οι δομές αυτού του καθεστώτος. Η προπαγάνδα τους λέει ότι οι «αγώνες» είναι καλό πράγμα. Οι απεργίες, οι διαδηλώσεις, οι συγκρούσεις, είναι καλό πράγμα. Έτσι, από μόνο του. Δεν είναι. Οι «αγώνες» για τη διατήρηση του παρασιτισμού είναι αντιδραστικοί, είναι αγώνες για τη διατήρηση ενός άδικου, αντιπαραγωγικού και εντέλει χρεοκοπημένου μοντέλου. Για κάθε αγώνα ή «αγώνα», η πρώτη ερώτηση πάντα είναι υπέρ ποίου. Ποιος πληρώνει με τα λουκέτα και την ανεργία αυτό που υπερασπίζεσαι εσύ;

Πριν λίγες μέρες κάποιοι έκαψαν την ATHENS VOICE για το άνοιγμα των μαγαζιών τις Κυριακές. Μα δεν χρειάζεται να είσαι αναρχικός τρομοκράτης για να το λες αυτό. Τα ίδια λένε και οι σεβάσμιοι μητροπολίτες μας, τα ίδια λένε και τα νεοδημοκρατικά προεδρεία των εμπορικών επιμελητηρίων της χώρας. Οι επίσης δεξιοί πρόεδροι των ταξιτζήδων, των γιατρών, των φαρμακοποιών, μιλάνε όπως το ΚΚΕ. Καταγγέλλουν το «ξένο κεφάλαιο» που θα φέρει εγγλέζικα ταξί και ισραηλινά φαρμακεία στις πόλεις μας. Οι συνδικαλιστές του Πασόκ είναι ήδη Σύριζα και ο Σύριζα υποστηρίζει τις προσλήψεις του Παυλόπουλου. Σ’ αυτή τη χώρα η Χρυσή Αυγή ζητάει την «εθνικοποίηση της ΔΕΗ» και ο Σύριζα δίνει μάχες για τη «διάσωση της Πολεμικής Βιομηχανίας». Και τα «παιδιά» φωνάζουν Δεν-Θα-Περάσει. Είναι δυνατόν οι νέοι να κληρονομούν ένα χρεοκοπημένο, άθλιο καθεστώς και να φωνάζουν «δεν θα περάσει»; Όχι να περάσει, να τα πάρει και να τα σηκώσει όλα, θα ’πρεπε να λένε. Αλλά δεν είναι νέοι, δεν είναι μαθητές, δεν είναι φοιτητές. Μέλη κομματικών νεολαιών είναι. Μια κοινωνία ολόκληρη δεν θέλει να «περάσει» τίποτα. Ω, τι θαυμάσια κοινωνική συναίνεση, τι υπέροχη εθνική ομοψυχία.

«Και δε μου λες, ρε πατέρα, όλοι αριστεροί είναι σ’ αυτό τον τόπο;» (Μ. Μοδινός, Τελευταία έξοδος Στυμφαλία, Εστία). Τίποτα δεν είναι. Ούτε αριστεροί, ούτε δεξιοί, ούτε σοσιαλιστές, ούτε αναρχικοί, ούτε πατριώτες, ούτε χριστιανοί, τίποτα δεν είναι οι έρημοι, υπερασπίζονται το μόνο σύστημα που ξέρουν, είναι οι εκπρόσωποι του κρατικοδίαιτου καπιταλισμού και απλώς υιοθετούν την πιο κοντινή ρητορική της ιστορίας, αυτή του κρατικού καπιταλισμού των χρεοκοπημένων σοβιετικών καθεστώτων. Όπως εκείνοι, την ώρα που οι υπήκοοί τους έκαναν ουρές για μια κουταλιά καφέ, αυτοί κατηγορούσαν το δυτικό καπιταλισμό, έτσι και οι δικοί μας είναι «αντισυστημικοί» που κατηγορούν το σύστημα των «άλλων», της Ευρώπης, όχι το δικό τους.

Η επανάσταση των βολεμένων δεν έχει τύχη. Αν αυτό το σύστημα το ξεχασμένο στο 1970 ήταν ήδη παρωχημένο, τώρα με την τροπή που πήρε ο κόσμος με τη Νέα Οικονομία, είναι προϊστορικό. Το ελληνικό σύστημα εξουσίας δεν δείχνει να το αντιλαμβάνεται, αλλάζει κομματικές ταμπέλες και προσπαθεί να επιβιώσει με ψέματα. Όσο δυσκολεύεται, ακριβώς επειδή στριμώχνεται, γίνεται και πιο βίαιο και επικίνδυνο. Θα έπρεπε να είχε ήδη αντιληφθεί τις καταστάσεις και να προσπαθούσε για τη δική του ελληνική περεστρόικα. Δεν το κάνει, προτιμά τον τρόπο του ζεύγους Τσαουσέσκου. Ελπίζω να θυμούνται πώς τελείωσε εκείνη η ιστορία.

Κώστας Ε. Τσιρόπουλος (δημοσιεύθηκε : Τρίτη, 18 Νοέμβριος 2014)

Το συγκεκριμένο άρθρο του Κώστα Τσιρόπουλου, γράφτηκε το 1978. Σήμερα επικαιροποιείται από τα γεγονότα. Ας είναι. Κάποια πράγματα αντέχουν στο χρόνο μια και "δεν αλλάζουμε μέσα στην αλλαγή"....

Και οι υπεύθυνοι, αλλά και οι ανεύθυνοι, οι δηµαγωγοί πολιτικοί άνδρες, συχνά στον αιώνα µας, καθώς έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι µε το Κακό του κόσµου, αισθάνονται την ανάγκη, είτε για να επιµερίσουν τις ευθύνες τους, είτε για ν’ αναζητήσουν συµµετόχους στους χειρισµούς τους, είτε για να επισηµάνουν τη ρίζα του κακού, να αναφέρονται στην πνευµατική ηγεσία του τόπου.

Ποια είναι αυτή η πνευµατική ηγεσία που κάθε τόσο, ανακαλούµε, φραστικά τουλάχιστο, στο προσκήνιο της Ιστορίας είτε για να της ζητήσουµε ευθύνες είτε για να την καθηλώσουµε σ’ ένα χρέος κοινό, της µοίρας του λαού µας;
Είναι, κυριώτατα, οι συνειδητοί συγγραφείς, οι συνειδητοi δηµιουργοi τέχνης και οι συνειδητοi παιδαγωγοί. Μαζί µ’ αυτούς, σ'έναν υψηλότερο όµως αναβαθµό, είναι κείνοι που εκφράζουν και υπηρετούν τη θρησκευτική συνείδηση του λαού, οι κληρικοi και οι θεολόγοι.
Η πρόκληση που απευθύνουν οι δύσκολοι αυτοί καιροί προς την πνευµατική αυτή ήγεσία, στ’ αλήθεια είναι βαριά. Γιατί το «ήθος» των καιρών, το ήθος της ιστορικής ώρας που, νηφορίζοντας από τον 18ο αιώνα σ’ αγωνία, έφτασε στην κορύφωσή της μέσα στον άδικο κι άπονο αυτόν αιώνα, είναι βασικά αντιπνευµατικό. Το ήθος της σηµερινής ζωής κατευθύνεται εναντίον του πνεύµατος. Δεν πρόκειται πια µονάχα για µια άρνηση, πρόκειται σήµερα για εχθρότητα, για δίωξη του πνεύµατος, για αµφισβήτηση συστηµατική του πρωτείου του στη σύνθεση της ζωής.
Η πρόκληση αυτή των καιρών, στοιχειοθετεί διαφορετικά τη θέση του πνευµατικού ηγέτη στην κοινωνία: είναι η θέση του αµφισβητία που του ανήκει, εκείνου που γεννά ανησυχία µέσα στον καταναλωτικό οίστρο µιας κοινωνίας που απλώνεται ιταµά σ’ Ανατολή και Δύση. Είναι η θέση του ήρωα, η φυσιογνωµία µιας µοναχικής συνείδησης που υψώνεται µε το φως της το δα-κρυσµένο στην αποπνιχτική σκοτεινιά του ηθικού µας βίου.
Αλλά υπάρχουν σήµερα πνευµατικοi ηγέτες; Υπάρχει ηγεσία πνευµατική; Αν υπήρχε, τότε δεν θα βρίσκαµε τις αιµατηρές πνευµατικές αφορµές που µας έκαναν να µιλήσουµε για τους εµπόρους του µίσους και για τους αρρώστους της Δηµοκρατίας. Η πνευµατική ηγεσία θα είχε σώσει τον λαό, µε τον φωτισµένο της λόγο, ακόµη περισσότερο: µε τη φωτισµένη της πολιτεία, από τις σκληρύνσεις που δηµιουργεί στην ψυχή του µία ανεύθυνη και απάνθρωπα επιθετική επιπόλαιη και υλόφρονη πολιτική πράξη. Θα είχε διαφωτίσει, διαπαιδαγωγήσει και οδηγήσει τον λαό έξω από τα δύσοσµα τενάγη των ολοκληρωτικών ιδεολογιών που ευαγγελίζονται, µε την ανακατανοµή του χρήµατος, τη σωτηρία της οικουµένης.
Το σπουδαιότερο όμως: µια αληθινή, υπεύθυνη πνευµατική ηγεσία, θα είχε δώσει νόηµα και στην ελευθερία, και στη Δηµοκρατία των καιρών µας και θα τα είχε νόµιµα συνταιριάξει µε την τάξη, την κοινωνική δικαιοσύνη και τον σταθερό πολιτιστικό προορισµό µιας ανθρώπινης κοινωνίας.
Αυτά δεν έγιναν, αυτά δεν γίνονται, γιατi στ’ αλήθεια, δεν έχουµε πνευµατική ηγεσία. Για τούτο και ο άνθρωπος ως ηθικό Πρόσωπο-απείκασµα του Θεού, και η ελευθερία του, κινδυνεύουν από θανάσιµες απειλές σήµερα.
Μα τότε, όλοι αυτοί, συγγραφείς, καλλιτέχνες, εκπαιδευτικοί, κληρικοί και θεολόγοι που πηγαινόρχονται στο προσκήνιο της επικαιρότητας µε περισσή έµφαση προκαλώντας τους µεθυστικούς προβολείς της δηµοσιότητας, θορυβώντας και «δρώντας» - αυτοί τί είναι επιτέλους;
Αυτοί είναι συγγραφείς και καλλιτέχνες συµφεροντολόγοι και επιπόλαιοι, που πιστεύουν περισσότερο από τον έµπορο στην προτεραιότητα της ύλης, που έχουν χάσει την αίσθηση της ιερότητας της ζωής, της τιµιότητας του ανθρωπίνου προσώπου και που έχουν αποσυσχετισθεί από το βαθύ µυστήριο της δηµιουργίας. Τα έργα τους ηχούν ξύλινα, παράτονα, άψυχα, πλάσµατα µιας αχάριστης µαστοριάς και η καρδιά τους είναι βορά φθόνου, µίσους, κακεντρέχειας και συκοφάντησης των συναδέλφων τους. Είναι ακόµη, όχι περήφανα δηµιουργικά πλάσµατα µιας ελεύθερης κοινωνίας, άλλα υποτελείς και υπηρέτες σκοταδιστικών, ολοκληρωτικών ιδεολογιών που τους προσφέρουν τη μέθη της δημοσιότητας σπάταλα, το χρήµα και την απατηλή δόξα ερήµην του πνεύµατος και ερήµην του ανθρώπου που προδίδουν κι εξαπατούν με τα έργα τους.
Είναι παιδαγωγοi που βλέπουν τους νέους ως υλικό δυναµικό στην υπηρεσία των επιδιώξεών τους, ως αντικείµενα ιδεολογικής απάτης και πολιτικής εκµετάλλευσης, που δεν διδάσκουν την σωκρατική αλήθεια εκείνη που σπέρνει τη γόνιµη ανησυχία στις συνειδήσεις - αλλά διδάσκουν ό,τι είναι σκόπιµο - , ώστε οι νέοι να µη γνωρίσουν την αλήθεια και να υποδουλωθούν στην πιο ταπεινή και άβουλη πολιτική πράξη που τους υποβάλλουν. Παιδαγωγοi που λατρεύουν το χρήµα και που πλάθουν τον άνθρωπο µε βάση τη γνώση, τη χρησιµότητα και την επαγγελµατική τοποθέτησή του, όχι µε γνώµονα την συνείδηση, την ελευθερία και την άρετή.
Κι ακόµα, είναι κληρικοί και θεολόγοι που όταν η αρχή και το πέρας, της ζωής και της έγνοιας τους δεν είναι το χρήµα και η κοινωνική ανάδειξη σε βάρος κάθε αρχής, µε βιασµό και της αλήθειας και της τιµιότητας - τότε, προχωρούν είτε σε µια ξεπερασµένη ηθικιστική διδασκαλία ή σε ένα µ’ έµφαση παρουσιασµένο χριστιανο-µαρξιστικό συγκρητισμό που συνιστά το άκρο άωτο της ιδεολογικής σύγχυσης των καιρών µας. Άνθρωποι που δεν εµφανίζουν την εικόνα του Θεού στον κόσµο. Όταν όμως λείπει η αληθινή πνευµατική ηγεσία, όταν οι λίγοι πνευµατικοί ηγέτες, µε την συστηµατική εγκληµατική για το Έθνος τακτική των µέσων ευρείας δηµοσιότητας αποκόβονται από τον λαό και ζουν στο περιθώριο - αληθινοί αµφισβητίες της ανισόροπης αυτής κοινωνίας - κι όταν τον χώρο της πνευµατικής ηγεσίας καταλαµβάνουν οι ψευδεπίγραφοι υπηρέτες των πολιτικών ιδεολογιών του ολοκληρωτισµού και της τυρρανίας, τότε, τί φταίει ο λαός που παραπαίει, που αυθαδιάζει, που ασχηµονεί, που ξεσηκώνεται - συχνά χωρiς λόγο - , µε τον ερεθισµό του υλικού συµφέροντος και µόνο που αποστρέφεται το πνεύµα και που δίνει την εκλογή του σ’ ότι πιο ψεύτικο υπάρχει στο χώρο που λέγεται ακόµη «χώρος του πνεύµατος»;
Σ’ αυτό το κακό που σκεπάζει σαν πανούκλα όλες τις κοινωνίες της ώρες αυτές που ζούµε µε την ψυχή στα δόντια, είναι πολύ δύσκολο να προτείνει κανείς τίµια και καθαρά µια λύση. Γιατί ίσως μια και μόνη λύση δεν είναι αρκετή. Χρειάζεται ένα πλέγµα πολλών λύσεων άλλα επειδή ο υπογραφόµενος αισθάνεται αποστροφή να παρασταίνει τον γιατρό των κακών της σηµερινής ζωής, θα πει µονάχα δυο σκέψεις:
Η πρώτη είναι πως χρειάζεται απ’ όσους καταλαβαίνουν την κρισιµότητα της στιγµής αυτής, από όλους, όπου κι αν στέκονται, ότι κι αν κάνουν, αρκεί να πονούν τον τόπο µας και να σέβονται τον άνθρωπο και την ελευθερία του, χρειάζεται µια συστηµατική, επίµονη συσπείρωση γύρω από τους λίγους, συχνά αποµονωµένους, αληθινούς κι όχι ψευδεπίγραφους πνευµατικούς µας ηγέτες.
Η δεύτερη: χρειάζεται να οργανωθεί µια επίµονη κι έξυπνη, θαρραλέα και διαρκής, πνευματική αντίσταση απέναντι σ’ όλες τις αντιπνευµατικές δυνάµεις της σηµερινής κοινωνίας κι απέναντι στους ψεύτες και εξαγορασµένους που εµφανίζονται ως πνευµατικοί ηγέτες της εποχής µας.
Αντίσταση, από ποιούς; Μα από όλους. Πρώτ’ απ’ όλα, από τους γνήσιους πνευµατικούς ηγέτες κι από όσους νιώθουν τη δυσωδία του ψέµατος και την ασχήµια της απατηλής παράστασης που οργανώνεται καθηµερινά σε βάρος του λαού.
Αυτά, πριν είναι άργα για την ελευθερία και για την Ιστορία πριν η ψυχή του λαού πεθάνει.

περιοδικό ΕΥΘΥΝΗ (από τη σχεδία), τ. 76, Απρίλιος 1978

πηγή: Aντίφωνο