Η Ευρωπαϊκή δυσπραγία φαίνεται να έχει ρίζες βαθιά στο παρελθόν. Ο         Γεώργιος- Στυλιανός Πρεβελάκης προσπαθεί να τους ανασύρει και να τους καταστήσει κατανοητούς.

Η απόφαση της Ουκρανίας να αναστείλει την προετοιμασία για την υπογραφή συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαιώνει και ενισχύει την απαισιοδοξία για την Ευρώπη. Μοιάζει να αποτελεί καμπή: η ελκτική δύναμη της Ευρώπης έχει εξασθενήσει σημαντικά. 

Η μειωμένη ακτινοβολία προς τα έξω συνοδεύει την αυξανόμενη αμφισβήτηση εκ των έσω. Παλαιότερα, η κριτική προερχόταν κυρίως από την Αριστερά. Σήμερα, την αντιευρωπαϊκή εκστρατεία την αναλαμβάνουν τα ακροδεξιά κόμματα. Εθισμένο στις εξ αριστερών επικρίσεις, το ευρωπαϊκό κατεστημένο ερμηνεύει την ανερχόμενη αμφισβήτηση ως αποτέλεσμα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Όμως, η επιτυχία των ακροδεξιών αντι-ευρωπαϊστών τροφοδοτείται κυρίως από το συμβολικό κενό της Ευρώπης. Τα μεταναστευτικά ρεύματα και οι ευρύτεροι μετασχηματισμοί της Παγκοσμιοποίησης καθιστούν το ερώτημα «ποιοι είμαστε» περισσότερο επιτακτικό από το «τι έχουμε». 

Ορισμένοι ηγέτες αρχίζουν να υποψιάζονται την φύση του προβλήματος. Ο Ιταλός Πρωθυπουργός, ο Ενρίκο Λέτα, πρόσφατα αναφέρθηκε στο συμβολικό πλεονέκτημα της ακροδεξιάς. Επεσήμανε ότι «μόνον οι λαϊκιστές διαθέτουν σήμερα αφήγημα για την Ευρώπη», ενώ οι λοιποί «πρέπει να βρούμε το δικό μας νέο αφήγημα»· όπως, επί παραδείγματι, ο Helmut Kohl με τον François Mitterrand στο Verdun το 1984. 

Η αναφορά στο αμερικανογενές «narrative», όρος με άλλη έννοια στην ελληνική, αποτελεί πρόοδο, εν συγκρίσει με τον κυρίαρχο ευρωπαϊκό λόγο ο οποίος έχει περιθωριοποιήσει ό,τιδήποτε μη τεχνοκρατικό και οικονομιστικό. Ταυτοχρόνως, όμως, δείχνει την έλλειψη προετοιμασίας της Ευρώπης για τις επερχόμενες πολιτικές θύελλες, αρχής γενομένης από τις Ευρωεκλογές του 2014. 

Η ιδέα να δημιουργηθεί ένα νέο φιλο-ευρωπαϊκό «αφήγημα» παραπέμπει στην συνηθισμένη μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίλυση αντιφάσεων και προβλημάτων. Φαντάζεται κανείς μια «Επιτροπή Σοφών», η οποία θα επιφορτιστεί να διατυπώσει «το νέο ευρωπαϊκό όραμα». Εξ ορισμού το «αφήγημα» παραπέμπει στις γνωστές τεχνοκρατικές μεθόδους οι οποίες παρακάμπτουν τις πολιτικές διαδικασίες.

Το ευρωπαϊκό ζήτημα δεν είναι τεχνοκρατικό. Είναι κατ’εξοχήν πολιτικό. Για να διαμορφωθεί πίστη στην Ευρώπη πρέπει οι πληθυσμοί της να πεισθούν ότι, έναντι των θυσιών, υλικών και συμβολικών, τις οποίες επιβάλλει η συμμετοχή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, η Ευρώπη προασπίζεται υλικά και πνευματικά αγαθά τα οποία υπερβαίνουν το με στενά κριτήρια οριζόμενο βιοτικό επίπεδο ή τα διάφορα «κεκτημένα». Προϋπόθεση για ουσιαστικό διάλογο για την Ευρώπη αποτελεί η επαναφορά της γλωσσικής, ιστορικής και γεωπολιτικής παιδείας η οποία εξοβελίστηκε, βορά στο χαλαρό ευρωπαϊκό consensus. Καμία τεχνητή «αφήγηση» δεν μπορεί να υποκαταστήσει την επώδυνη και χρονοβόρα διαδικασία για την αποκατάσταση του συμβολικού ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Όσο καθυστερεί και, καθώς ελλείπει ο εναλλακτικός λόγος, οι εύκολες απαντήσεις των απανταχού λαϊκιστών θα αντλούν επιλεκτικά από το εγκαταλελειμμένο ιστορικό υλικό. Και θα επικρατούν. 

Είναι πολύ αμφίβολο αν μπορεί να καλυφθεί το συμβολικό κενό σύντομα, ώστε να αποφευχθούν καταστροφικές αναταράξεις. Το επίπεδο της πολιτικής και πνευματικής προετοιμασίας των φιλο-ευρωπαϊκών δυνάμεων προαναγγέλλει σοβαρές ήττες για τις επόμενες αντιπαραθέσεις. Όμως, από την άλλη, μόνο με ισχυρούς κλονισμούς είναι δυνατόν να επιστρέψουν οι ευρωπαϊκές ελίτ στην πολιτική πραγματικότητα, από την οποία τους έχουν αποσπάσει οι τεχνοκρατικές ουτοπίες και η υπεροψία στην οποία οδηγούσε φυσιολογικά η εξαιρετικά ευνοϊκή συγκυρία των μετα-ψυχροπολεμικών χρόνων. 

Αντίθετα από ό,τι ελπίζαμε, η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρώπη δεν έλυσε τα προβλήματα. Η κρίση απεκάλυψε τις κρυμμένες αρνητικές πτυχές της ευρωπαϊκής υπερ-προστασίας η οποία ανευθυνοποίησε την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Σήμερα οι πολιτικοί ορίζοντες διαγράφονται σκοτεινοί. Απειλείται, επομένως, ο κύριος στόχος για τον οποίο ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέμεινε για την ένταξη της Ελλάδας: η πολιτική και γεωπολιτική εξασφάλιση. 

Δεν αμφισβητείται η χρησιμότητα της συμμετοχής μας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι· κάθε άλλη εκδοχή είναι δυσμενέστερη. Χρειάζεται, όμως, να συνειδητοποιήσουμε την ανάγκη να στηριζόμαστε και στις δικές μας δυνάμεις, τόσο στον οικονομικό, όσο και στον γεωπολιτικό τομέα. Η επανεπένδυση στην πολιτική συμβολική συνιστά ευρωπαϊκό, αλλά και εθνικό ζήτημα.

πηγή: Aντίφωνο, "Εστία" 26 Νοεμβρίου 2013

Κάποιες σκέψεις, καθόλου ανερμάτιστες (θα έλεγα μάλλον χρήσιμες), που καλόν θα είναι να τις έχουμε κατά νου:

Του Φώτη Γεωργελέ:

1. Η τρόικα ζητάει νέα μέτρα. 

Τίποτα δεν ζητάει η τρόικα. Η τρόικα μόνο μετράει. Θα ’χουμε έλλειμμα και το 2014; Τότε από κάπου πρέπει να καλυφθεί. Σ’ αυτό τον πεζό κόσμο έτσι γίνεται. Όταν ξοδεύεις παραπάνω από όσα εισπράττεις και κανείς δεν σου δανείζει, από κάπου κόβεις. Όταν έχεις 24 δις παραπάνω έξοδα από έσοδα και κανείς δεν σου δανείζει, επιβάλλεις λιτότητα. Εκτός αν είσαι ο Χάρι Πότερ και φέρνεις πετρέλαιο από τον Τσάβες και δανεικά από τη Ρωσία και την Κίνα. Αν έχουμε δίκιο και δεν υπάρχει έλλειμμα το 2014, τότε δεν θα χρειάζονται νέα μέτρα. Αν έχει δίκιο ο Στουρνάρας και έχουμε έλλειμμα μόνο 500 εκατομμύρια, τότε θα πάρουμε εύκολα μέτρα. Αν το έλλειμμα φτάσει τα 2,9 δις, τότε το πράγμα δυσκολεύει. Η συζήτηση για το αν θα πάρουμε μέτρα και όχι γιατί έχουμε ακόμα έλλειμμα, είναι άλλη μια παραπειστική συζήτηση από αυτές που συνηθίζουμε σ’ αυτή τη χώρα.

2. Γιατί θα ’χουμε πάλι έλλειμμα το 2014;

Γιατί ο ισοσκελισμός του προϋπολογισμού δεν γίνεται με βιώσιμο τρόπο. Γιατί δεν εφαρμόζουμε όσα συμφωνούμε και ψηφίζουμε. Δεν κλείνουμε τις χρεοκοπημένες κρατικές επιχειρήσεις, εφαρμόζουμε το ενιαίο μισθολόγιο μόνο στο μισό δημόσιο, υπολογίζουμε 630 εκ. από την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης αλλά εξοικονομούμε μόνο τα μισά γιατί στο μεταξύ έχουμε βγάλει 150.000 επιπλέον σε πρόωρη σύνταξη με 7-8 πλασματικά χρόνια. Γιατί ακόμα ψάχνουμε αυτούς που θα μετατεθούν από τη μία υπηρεσία στην άλλη και δεν τους βρίσκουμε. Γιατί έχουν απολύσει μόνο 230 «επίορκους», τι κομψή λέξη. Γιατί σε κάποιον που απουσίαζε 6 χρόνια από την υπηρεσία του τού επέβαλαν 3μηνη στέρηση αποδοχών. Γιατί δεν μειώνουμε πραγματικά το κόστος του δημοσίου αλλά προσπαθούμε να το καλύψουμε με υπερφορολόγηση, η οποία έχει πάψει να αποδίδει. Τα «μνημόνια» ήταν μια κλασική περίπτωση αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Αρνούνται να κάνουν ό,τι πρέπει και μετά λένε: Είδες που ήταν λάθος η συνταγή;

3. Ναι, αλλά και η Γερμανία πρέπει να καταλάβει ότι η λιτότητα είναι αδιέξοδη.

Και; Πού είναι η υπόλοιπη πρόταση; Τι θα γίνει αν το καταλάβει η Γερμανία; Δηλαδή, αν πούμε ότι η λιτότητα είναι αδιέξοδη και το πει και η Μέρκελ, μετά θα εξαφανιστούν τα ελλείμματα; Δηλαδή, αν έχουμε και το 2014 έλλειμμα και δεν θέλουμε άλλη λιτότητα, τι θα γίνει; Ποια είναι η πρόταση που λείπει; Αν έχεις προσέξει, όλοι αυτοί οι καλοί άνθρωποι που κατακεραυνώνουν τη λιτότητα κάθε μέρα, σταματάνε εκεί. Δεν ασχολούνται με πεζά πράγματα, με αριθμούς. Η υπόλοιπη πρόταση που λείπει, είναι: δώστε μας κι άλλα λεφτά. Γιατί 5 χρόνια δεν καταφέραμε να ’χουμε ένα κράτος που ξοδεύει όσα εισπράττει. Γιατί εμείς τόσα γουστάρουμε να χαλάμε. Αυτοί που λένε τέρμα η λιτότητα χωρίς να λένε και πώς δεν θα δημιουργούνται νέα ελλείμματα, ζητάνε απλώς το κόστος να το πληρώσουν οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι και να το εξοφλήσουν τα παιδιά τους. Είναι, πραγματικά, μια πολύ προοδευτική προσέγγιση.

4. Η λιτότητα είναι άδικη και εξοντωτική.

Φυσικά. Καλύτερα πλούσιος και υγιής, παρά φτωχός και άρρωστος. Το θέμα είναι ότι όταν χρεοκοπείς και δεν σου δανείζουν, κόβεις. Όσοι μιλάνε για λιτότητα γενικά, κρύβουν ότι η λιτότητα είναι εξοντωτική γιατί δεν είναι δίκαιη. Γιατί το κράτος μετακύλισε το κόστος του στον ιδιωτικό τομέα. Γιατί οι φοροφυγάδες συνεχίζουν να φοροδιαφεύγουν, και πληρώνουν περισσότερα αυτοί που πληρώνουν πάντα. Γιατί τα ευνοημένα στρώματα της μεταπολίτευσης διατήρησαν τα προνόμια επιβαρύνοντας τα ασθενέστερα, που έχασαν δουλειά, κοινωνική περίθαλψη, τα πάντα. Δεν γίνεται να είσαι καλός με όλους. Οι σοβαροί δημοσιογράφοι που κατηγορούν σε όλους τους τόνους τη «λιτότητα», θυμίζουν όλο και περισσότερο πολιτικούς. Δεν θέλουν να γίνουν αντιπαθείς σε κανέναν. Έχουν βρει τη λυδία λίθο. Όλα θα μείνουν όπως είναι και κάποιοι θα πληρώνουν. Πάντα οι άλλοι.

5. Χρειάζονται λεφτά για ανάπτυξη.

Άλλη μία εντελώς πρωτότυπη ανακάλυψη. Αλλά εμείς δεν χρειαζόμαστε τα λεφτά για την ανάπτυξη. Χρειαζόμαστε τα λεφτά για να κάνουν τα κόμματα τους επιχειρηματίες. Για να έχουμε κρατική «πολεμική», τρομάρα μας, βιομηχανία και δεκάδες άλλες χρεοκοπημένες κρατικές επιχειρήσεις. Σε δύο απ’ αυτές χτες μάθαμε ότι εξακολουθούν σήμερα να παίρνουν 15 μισθούς, ότι οι μισοί από τους εργαζόμενους βαφτίστηκαν διευθυντές, χωρίς να έχουν κάποιοι ούτε απολυτήριο λυκείου, ότι παίρνουν καταργημένα επιδόματα, ότι ο γενικός διευθυντής εισπράττει 7.063 μηνιαίως. Σε θυγατρική εταιρείας χρεοκοπημένης που η τρόικα θέλει να κλείσει και εμείς δίνουμε αγώνα να διατηρήσουμε. Μάθαμε ακόμα ότι από τις 10.000 offshore ελέγχθηκαν 34. Ότι σε ολόκληρα τμήματα του δημοσίου οι 20 ώρες υπερωρίες μάξιμουμ το μήνα δίνονται προκαταβολικά σε όλους, ανεξαρτήτως αν τις δούλεψαν ή όχι. Ότι μόνο το πρώτο εξάμηνο έδωσαν 500 εκ. για εφάπαξ σε όσους έβγαλαν πρόωρα στη σύνταξη. Ότι η task-force απηύδησε και μας έστειλαν αυτοί 100 ονόματα πιθανών φοροφυγάδων, μπας και φιλοτιμηθούμε. Έχουμε ελλείμματα όχι για να βοηθήσουμε την ανάπτυξη, αλλά για να διατηρήσουμε το ίδιο χρεοκοπημένο, ληστρικό, άδικο σύστημα. Όποιος λέει «όχι στη λιτότητα», μας κοροϊδεύει. Χρειάζεται και πολύ μεγάλη μάλιστα λιτότητα. Δίκαιη λιτότητα. Που θα την πληρώσουν οι βολεμένοι, ο ελληνικός παρασιτισμός.

6. Όλα αυτά είναι προσχηματικά, το θέμα δεν είναι μερικά δισεκατομμυριάκια, η Ευρώπη θέλει να μας έχει σε μνημόνια.

Ώπα, να και ο άρχοντας. Τα «δισεκατομμυριάκια» όταν τα πληρώνουμε εμείς είναι χαράτσια, ματώνει ο ελληνικός λαός, όταν τα πληρώνουν άλλοι είναι «-άκια». Η Ευρώπη δεν θέλει κανένα άλλο μνημόνιο. Γιατί αυτό σημαίνει κι άλλα δανεικά. Εμείς ζητάμε κι άλλα. Ήταν για 2 χρόνια, έγινε 4, πάμε για το πέμπτο και τελειωμό δεν έχει. Όλες οι υπόλοιπες χώρες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βγαίνουν από το πρόβλημα, εμείς κάνουμε ακόμα σημειωτόν. Κατηγορώντας τους Γερμανούς. Κι εκλιπαρώντας για τα λεφτά τους.

7. Δεν τους χρειαζόμαστε άλλο, θα βγούμε στις αγορές.

Συγγνώμη, αυτές δεν ήταν οι «τοκογλύφοι»; Δεν ήταν οι γύπες των αγορών που πίνουν το αίμα των λαών; Τώρα είναι νίκη να πέσουμε πάλι στα χέρια τους; Εγκλωβισμένο το πολιτικό σύστημα στον «αντιμνημονιακό» αγώνα, προτιμάει να δανειστεί με 8,5% παρά με 1% που δανείζεται τώρα. Προκειμένου να απαλλαγεί από τα «μνημόνια». Για να μπορούν όλοι να λένε ότι έδιωξαν τις τρόικες, όχι μονάχα ο Τσίπρας στα όνειρά του. Και να χρεώσουν με τόκους τα παιδιά τους. Για να χρεοκοπήσουμε ξανά σε λίγο και να ξαναζητάμε να μας ξανασώσουν. Στην πραγματικότητα, πιστεύουν ότι θα απαλλαγούν έτσι από την επιτήρηση. Ότι θα μπορέσουν δηλαδή να ξανακάνουν ό,τι έκαναν πάντα. Να μοιράζουν, να ξοδεύουν, να λεηλατούν, να δανείζονται και να στέλνουν το λογαριασμό στους επόμενους. Πέφτουν έξω. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Με ή χωρίς μνημόνια, με τρόικες ή χωρίς, το σύστημα δεν διασώζεται. Μόνο αλλάζει. Αλλιώς θα βρισκόμαστε στον ίδιο πάντα φαύλο κύκλο. Το παιχνίδι της παραπλάνησης συνεχίζεται.

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο του Φώτη Γεωργελέ. Σας τον παρουσιάζω:

Ο Φώτης Γεωργελές είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κοινωνιολογία και Πολιτική Οικονομία στο Παρίσι. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες και περιοδικά, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Έχει διευθύνει το Έψιλον της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, το Μ2 της Μεσημβρινής, το ΚΛΙΚ, το ΜΕΝ και τον ΚΛΙΚ FM. Σήμερα είναι εκδότης της ATHENS VOICE, του athensvoice.gr και των περιοδικών LOOK, HOME, SOUL. Βιβλία του που έχουν κυκλοφορήσει: «Κρυμμένες Αλήθειες και Ψεύτικα Διλήμματα», Εκδ. Μεταίχμιο, «Νυχτερινές Πτήσεις», Εκδ. Κέδρος, «Ροκ Μυθιστόρημα», Άρης Σάρτας, Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη, «Α112-Ένα Ταξίδι στον Άγριο Κόσμο των Media», Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη, «Luna», κείμενο-σενάριο Φώτης Γεωργελές, σχέδιο Φώτης Πεχλιβανίδης, Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη. Η «Luna» εκδόθηκε και στις ΗΠΑ.

Η βουλευτής του Σύριζα, άθελά της, επανέλαβε ό,τι λένε οι πολίτες αυτής της χώρας καθώς άναυδοι παρακολουθούν όσα κωμικοτραγικά διαδραματίζονται μπροστά τους: Βοήθεια…

Οεκφωνητής αποχαιρετάει το ακροατήριό του με την ευχή των ανταρτών του Λαϊκού στρατού. «Ψυχή βαθιά», βγαίνει στο βουνό, θα συναντήσει τον Διαμαντόπουλο, στα «γουναράδικα». Ψυχή βαθιά, συναγωνιστές, το σύνθημα γίνεται αφίσα, οι στρατιώτες κατεβάζουν την ελληνική σημαία-κεραία της ΕΡΤ. Ο Καμμένος εκφωνεί το τελευταίο διάγγελμα του 1941, οι δυνάμεις κατοχής κατέλαβαν το Ραδιομέγαρο, ΜΗΝ ΤΟΥΣ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ. Η Ζωή με μια ντουντούκα φωνάζει βοήθεια, η Ραχήλ στα κάγκελα, σκαρφαλωμένη στην πόρτα αναπαριστά τη μεγαλειώδη σκηνή, μια νέα Πέπυ Ρηγοπούλου στην πόρτα του Πολυτεχνείου καθώς το τανκ του Ντερτιλή ετοιμάζεται να εισβάλει. Είστε επίορκοι, φωνάζει, υπηρετείτε τους ανθρώπους που κυβερνούν παράνομα τη χώρα. Ψωμί παιδεία ελευθερία, φωνάζει ο Στρατούλης, το σύνθημα της δικτατορίας, συμπληρωμένο από την αγανάκτηση της πλατείας, η χούντα δεν τελείωσε το ’73. Χούντα με κοινοβουλευτικό μανδύα καταγγέλλει ο Λαφαζάνης, πραξικόπημα, λέει ο Κατρούγκαλος με το κύρος του καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου. 10 μέρες πριν την επέτειο της χουντικής επέμβασης στο Πολυτεχνείο, η τροϊκανή κυβέρνηση εισέβαλε με τον ίδιο τρόπο στην ΕΡΤ, πάντα επικολυρικοί οι δημοσιογράφοι.

Στον ίδιο δρόμο που περπατούσε ο ήρωας Γρηγόρης Λαμπράκης,στη Μεσογείων, οι νέοι ήρωες, ο Βούτσης, είναι έτοιμοι να πάρουν τη σκυτάλη. Όχι στην κρατική βία και τρομοκρατία, στην κατάλυση της νομιμότητας και την υπονόμευση της δημοκρατίας από την κυβέρνηση των δοσίλογων. Φτιάξτε φυλακές, συστήνει ο Παναγούλης, οι υπηρέτες του μνημονίου θα μπουν στα ίδια κελιά που ήταν ο δικτάτορας Παπαδόπουλος και η παρέα του. Αν δεν τους λιντσάρει ο λαός, όπως τον Αμερικανό πρέσβη στη Λιβύη. Ο Βασίλης, που ήταν νέο παιδί στη χούντα και δεν την ένιωσε, 23 χρονών μωρό, λίγο μεγαλύτερος απ’ αυτούς που ήσαν μέσα στο Πολυτεχνείο, χαίρεται που θα ζήσει κι αυτός μια δικτατορία στη ζωή του. Λαέ, θυμήσου, το χώμα που πατάς, λευτέρωσε ο Άρης και το ΕΑΜ ΕΛΑΣ, φωνάζουν στην Καλαμάτα. Στο Βίτσι και στον Γράμμο σας χώσαμε στην άμμο, απαντούν οι απέναντι.

Βοήθεια. Ζουν ανάμεσά μας. Βοήθεια. Το κακό είναι ότι δεν μπορούμε να γελάσουμε, όπως άλλοτε. Δεν έχουμε πια χιούμορ, το χάσαμε. Σ’ αυτή τη χώρα 4 χρόνια τώρα, πολλοί άνθρωποι παλεύουν με τα δόντια να κρατήσουν τη δουλειά τους, να κρατήσουν το σπίτι τους, να βρουν μια δουλειά να ζήσουν. Δεν μπορούν να γελάσουν. Βλέπουν τη «μονομαχία στο Ελ Πάσο» και λένε έλεος, όχι άλλο κάρβουνο, φτάνει με την παράνοια τόσα χρόνια. Πες μας κάτι σοβαρό. Δεν βλέπεται πια αυτό το έργο. Έχει έρθει η ώρα να μιλάμε σαν ενήλικοι, σοβαροί άνθρωποι, κι όχι σαν ήρωες ταινίας του Τζέιμς Πάρις. Φίλε, έλεος. Αν έχουμε δικτατορία και οι δυνάμεις κατοχής εισέβαλαν στη χώρα, τότε ψυχή βαθιά παλικάρι μου, παραιτήσου και βγες στο αντάρτικο. Μην παίρνεις τα 10δες εκατομμύρια κομματικής επιχορήγησης από τα λεφτά της Μέρκελ, μην εισπράττεις το βουλευτικό μισθό πολυτελείας από τους «δοσίλογους». Όσους έμπαιναν στη Συμβουλευτική του Μαρκεζίνη τους λέγαμε χουντικούς, δεν γίνεται αντάρτικο με κρατική επιχορήγηση στα κανάλια των τηλεοράσεων. Τι είπες; Πολιτικοί είσαστε, λέτε και μια κουβέντα παραπάνω; Όμως με αυτές τις ίδιες κουβέντες, τις ίδιες λέξεις, τα ίδια επιχειρήματα, κάποιοι δέρνουν, μαχαιρώνουν, σκοτώνουν, βάζουν βόμβες, δολοφονούν, αυτοκτονούν. Οι λέξεις στην ταραγμένη εποχή μας, στη διαταραγμένη κοινωνία μας, είναι σφαίρες. Είσαι σίγουρος ότι θες εσύ να προμηθεύσεις τα πολεμοφόδια;

Ζούμε μια κομβική στιγμή ως κοινωνία. Πέσαμε από τον γκρεμό, φτάσαμε στον πάτο και τώρα ήρθε η στιγμή να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε. Θα μείνουμε εκεί, στη μιζέρια, ή θα αρχίσουμε ξανά να ανεβαίνουμε προς τα πάνω; Η ιστορική στιγμή έχει αλλάξει. Τώρα ο κόσμος περιμένει τις απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα. Πώς θα γίνει, πώς θα τα καταφέρουμε.

Το αντιμνημονιακό μέτωπο δεν υπάρχει ως πολιτικός χώρος, ποτέ δεν υπήρχε. Ήταν απλώς ο χώρος υποδοχής των αντιδράσεων μιας ανυποψίαστης, ανέμελης κοινωνίας που έπεσε ξαφνικά από το βουνό στην άβυσσο και έπρεπε να εκτονώσει τις πρώτες ψυχολογικές της αντιδράσεις. Την άρνηση και την οργή. Τώρα η κοινωνία σηκώνεται ξανά σιγά-σιγά. Κι αυτά που ψάχνει είναι η σοβαρότητα, οι προτάσεις, το εθνικό σχέδιο. Το 2010 και το 2011 είναι χθες, αλλά σε πολιτικό χρόνο είναι αιώνες μακριά. Δεν επαναλαμβάνονται.

Το αντιμνημονιακό μέτωπο, ο Σύριζα, η Χρυσή Αυγή, ο Καμμένος… μόνο να γράψεις αυτά τα τρία ονόματα μαζί δίπλα-δίπλα, καταλαβαίνεις την αδιέξοδη παλαβομάρα της κατασκευής «αντιμνημονιακό μέτωπο». Ο Σύριζα, λοιπόν, βρίσκεται επίσης σε ένα κομβικό σημείο. Πρέπει τώρα να πει μερικά πράγματα, τι κάνουμε τώρα, ποια Ελλάδα θέλουμε για το μέλλον. Μπορεί να αρέσουν στον ελληνικό λαό, μπορεί να μην αρέσουν. Αλλά αυτά που έλεγε μέχρι τώρα ήταν για άλλη εποχή. Όπως το 2010 η κοινωνία δεν ήθελε να ακούσει καμία λογική φωνή, ήθελε μόνο βρισίδι να ξεσπάσει, εχθρούς να κατηγορήσει, έτσι τώρα δεν αντέχει άλλο την παράνοια του καφενείου, την τσάμπα μαγκιά των τηλεοπτικών παραθύρων. Θέλει προτάσεις, νέες ιδέες. Αλλιώς, ο Σύριζα το έχει ξαναδεί το έργο, το 2008. Όμως τώρα είναι ακόμα σοβαρότερα τα πράγματα, γιατί αυτή η ανάγκη δεν έχει καν να κάνει με εκλογικές νίκες. Αν νικήσει έτσι όπως είναι, τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσει, κι εμείς μαζί του, θα είναι τέτοια που τα σημερινά θα μοιάζουν παιχνιδάκι.

Τα κόμματά μας οφείλουν να ενηλικιωθούν γιατί δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Λειτουργούν ακόμα ως παίκτες, μετράνε τις μάρκες, ποντάρουν, κάνουν μπλόφες, χωρίς να τους περνάει καν απ’ το μυαλό ότι οφείλουν να αλλάξουν παιχνίδι. Όσο μένουν έτσι, όσο δεν απαντούν στην ανάγκη της κοινωνίας για αλήθειες και σοβαρότητα, η εκκρεμότητα θα συνεχίζεται. Και όλο και πιο συχνά θα ακούνε την κραυγή «βοήθεια!». Μόνο που θα τη λένε όσοι τους ακούνε.

Το πέρασμα από την ελευθερία στη σύγχρονη αγριότητα

Δευτέρα, 04 Νοεμβρίου 2013 

Βασίλης Καραποστόλης

Οι προστυχιές, οι χλευασμοί, οι βρισιές δεν είναι αποτέλεσμα της κρίσης

Δεν θα ’πρεπε να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι σήμερα η αχαλίνωτη συμπεριφορά γίνεται συνήθεια ή και νόμος. Προστυχιές, χλευασμοί και βρισιές σε όλη την κλίμακα της χυδαιότητας ανταλλάσσονται με μια ευκολία που θα άφηνε άναυδο έναν άνθρωπο περασμένης εποχής, μιας εποχής από εκείνες που δεν είχε ακόμη διασυρθεί τόσο πολύ η λέξη «φραγμός».

Οι ρίζες του προβλήματος είναι βαθιές. Και μην πείτε ότι φταίει η κρίση, οι δυσκολίες που ενέσκηψαν και τα σμπαραλιασμένα νεύρα ολωνών. Πάει πολύ πιο πίσω η υπόθεση και αν για μια στιγμή οι σκέψεις μας κατόρθωναν να βγουν έξω από τον καθημερινό κυκεώνα, θα επέτρεπαν να δούμε ότι δεν άνοιξαν από τη μία μέρα στην άλλη οι οχετοί. Είχε ήδη συντελεστεί μέσα στην οικογένεια, στα σχολεία και σε ολόκληρη την κοινωνία, μια θορυβώδης αποκήρυξη των «καλών τρόπων». Τους αποκάλεσαν «καθωσπρεπισμό» και νόμισαν ότι ξεμπέρδεψαν. Και δεν κατάλαβαν ότι ο τύπος ενός κανόνα όταν συγχέεται με το περιεχόμενό του παράγει εκτρώματα.

Ηταν, πράγματι, μια κάποια απελευθέρωση η απόρριψη της συμβατικότητας, της άκρας επιτήδευσης και της υποκρισίας πίσω από τις πολλές τσιριμόνιες. Μαζί μ’ αυτά όμως πήραν τα σκάγια και την έννοια της υποχρέωσης που έχουν οι άνθρωποι να μην εκσφενδονίζουν ο ένας προς τον άλλο τις επιθυμίες τους σαν να ήταν δικαιώματα που θα έπρεπε να ικανοποιηθούν απλώς και μόνο επειδή φανερώθηκαν. Η πράξη της φανέρωσης έγινε αυτή καθαυτή αξία. Δεν ενδιέφερε πια το τι διεκδικούσε κανείς από τους άλλους, ενδιέφερε μόνο το αν διέθετε την απροσποίητη εκείνη ορμή, τη φυλακισμένη επί αιώνες, ώστε να εκδηλώσει ανοικτά το ποιος ήταν ή, μάλλον, το ποιος θα ήθελε να είναι.

Η θρυαλλίδα της έκρηξης βρισκόταν εδώ. Γιατί και οι άλλοι προς την ίδια αυτο-φανέρωση θα προχωρούσαν. Οπότε όλοι δεν θα εκόμιζαν στις σχέσεις τους παρά τις επιθυμίες τους, που, επειδή θα ήταν μεταξύ τους όμοιες και ισόβαθμες, θα ήταν αδύνατον να ικανοποιηθούν. Οταν δύο άνθρωποι δείξουν ο ένας στον άλλο ότι θέλουν αμέσως, χωρίς καμιά αναβολή, να γίνουν σεβαστές οι απαιτήσεις τους, το πρώτο που θα συμβεί είναι να γεννηθεί αμοιβαίως η αποστροφή γι’ αυτό που ο καθένας εννοεί ως «σεβασμό».

Είναι η απέχθεια που νιώθουμε όταν η επιθυμία του άλλου εμφανίζεται γυμνή. Αυτή η γύμνια που μας ζυγώνει φέρνει μαζί της όλη την ανατριχίλα και τη φρίκη ενός πανάρχαιου παρελθόντος, τότε που από το στόμα των προϊστορικών προγόνων μας έβγαιναν αφροί από θυμούς και πόθους καθώς και άναρθροι ήχοι. Δεν είχε έρθει ακόμη η ώρα της γλώσσας, δεν είχαν αρχίσει τα αναγκαία παζαρέματα ανάμεσα σε εγωισμούς. Από τότε βέβαια έως σήμερα επινοήθηκαν πάμπολλα μέσα, ώστε τα πάθη να μην αφηνιάζουν και να κρατιούνται, όσο γίνεται, υπό έλεγχον. Το τίμημα ήταν η συμπίεση της αυθορμησίας, το αίσθημα ότι οι ηδονές μας ακρωτηριάζονται. Το όφελος ήταν η εξοικονόμηση δυνάμεων, που θα μπορούσαν να διατεθούν σε έργα από τα οποία θα ερχόταν μια απόλαυση πιο λεπτή, λιγότερο έντονη, αλλά και πιο σταθερή από εκείνη που θα έδινε η αρπαγή της λείας, η κατατρόπωση των αντιπάλων, ο πόλεμος ενάντια σε ό,τι μας αντιστέκεται.

Αλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο, οι ιστορικές εποχές χαρακτηρίστηκαν από το πώς αντιμετώπισαν αυτή την αντίθεση και πώς την έλυσαν. Πρωτόκολλα ευπρεπείας δεν υπήρχαν στην αρχαία Αθήνα, υπήρχε, όμως, φροντίδα ώστε είτε στην Αγορά βρισκόταν ο πολίτης είτε στο συμπόσιο να φέρεται έτσι όπως όριζαν το «έθος» και οι παραδεδεγμένες αρχές της κοσμιότητας.

Αργότερα, κατά την Αναγέννηση, στις αυλές της Φλωρεντίας, του Ουρμπίνο, της Φερράρα, της Μόντενα, οι νέοι διδάσκονταν το πώς «ένας κύριος δεν πρέπει να προσβάλλει κανέναν ούτε να τον κάνει να αισθάνεται κατώτερος με την επίδειξη της δικής του υπεροχής», σύμφωνα με το εγχειρίδιο του Καστιλιόνε «ο Αυλικός», που διαβαζόταν σαν ευαγγέλιο. Υστερα, η κυρίαρχη στάση άλλαξε, επικράτησε ο θεατρινίστικος φορμαλισμός του περιβάλλοντος του Λουδοβίκου ΙΔ΄. Τέλος, η εξέλιξη έφερε τις ακαμψίες και τη σεμνοτυφία της βικτωριανής αντίληψης – ήταν αυτή, κυρίως, η αντίληψη ενάντια στην οποία ξεσηκώθηκαν οι νεότερες γενιές, γαλουχημένες με τις φιλολαϊκές ιδέες της φυσικότητας και της απλότητας.

Σε κάθε περίοδο, πάντως, υπήρχε μεν καταπίεση, αλλά και η κερδισμένη σε αντάλλαγμα ικανότητα να πηγαίνει κανείς αντίθετα σε ορισμένες ροπές του – λογιζόταν ως επίτευγμα αυτό. Μόνο στη δική μας εποχή θεωρήθηκε κατόρθωμα η περιφρόνηση των περιορισμών εν γένει. Ας μη διαμαρτυρόμαστε, λοιπόν, που σπάζουν κλειδαριές και ανοίγουν με πάταγο κάποιες θύρες γερά ασφαλισμένες άλλοτε. Οι νέοι Κένταυροι είναι εδώ. Ελεύθεροι να λοιδορούν, να χειροδικούν, να τα κάνουν γυαλιά-καρφιά, άμα τους καπνίσει, και να σαρκάζουν με το σοκ που προκαλούν. Οι μανιασμένοι τους πρόγονοι, σύμφωνα με τον μύθο, αναχαιτίσθηκαν με τη βοήθεια του Θησέα, σε εκείνο το γαμήλιο τραπέζι των Λαπιθών όπου είχαν προσκληθεί. Σήμερα, ελλείψει τέτοιων ευγενών αρωγών, οι φιλήσυχοι Λαπίθες πρέπει μόνοι τους να τα βγάλουν πέρα. Και μόνοι τους, επίσης, να εντοπίσουν στις τάξεις τους αυτούς που θαυμάζουν κρυφά την πυγμή των Κενταύρων.

πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_22/09/2013_534122

Μια ενδιαφέρουσα ανάλυση που περιγράφει τον τρόπο που ο λαός μας αντιδρά, όπως ακριβώς ο βασιλιάς Μοντεζούμα που αντάλλαξε το χρυσάφι του με τις χάντρες που του έδειξε ο Κορτέζ....

Του Ανδρέα Κούτρα*

Μεταφέρω από την ομιλία του κ.Τσίπρα στο Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής γνωστής και ως χώρα-φονιάδες των λαών. «Σήμερα βρίσκομαι στο LBJ School of Public Affairs και ξαναθυμάμαι πως η «Μεγάλη Κοινωνία» άλλαξε την Αμερική. Βλέπω ακόμα ότι παρά τις δυσκολίες, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να προχωρούν προς αυτό το μεγάλο σχέδιο. Πόσο καλό θα ήταν να είχαμε το ίδιο πνεύμα και πρόγραμμα για την Ευρωζώνη.» Αν καταλάβατε, προσδοκά να κάνει την ΕΕ μια νέα Αμερική.
Σε άλλο σημείο ο κ.Τσίπρας λέει « ....σήμερα έχουμε οικονομική ένωση και κοινό νόμισμα και οι εναλλακτικές λύσεις είναι χειρότερες». Σοβαρά!! Πήρε καιρό να το καταλάβετε ή απλώς αναλόγως του ακροατηρίου αλλάζετε την ρητορική σας.
Και συνεχίζει «..η έξοδος δεν θα ωφελήσει καμία χώρα σε κρίση, αντιθέτως θα πυροδοτήσει νέα προβλήματα, όπως την διαχείριση ενός ασταθούς νέου νομίσματος, τραπεζική κρίση (Bank runs), πληθωρισμό, φυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό όπως και φυγή ανθρώπων...».
Εδώ ακόμα και ο πιο καλόπιστος ψηφοφόρος του Συ.Ριζ.Α. ενδέχεται να πάθει εγκεφαλικό. Από το ξέσπασμα της κρίσης και μετά ο Συ.Ριζ.Α. και ο κ.Τσίπρας είχε κάνει σημαία του, τη μονομερή διαγραφή του χρέους, τη μονομερή αθέτηση των συμβάσεων που η Ελληνική δημοκρατία έχει υπογράψει, την ελκυστικότητα της περήφανης Δραχμής και πολλών άλλων πολιτικοοικονομικών μέτρων που απομονώνουν την Ελλάδα από την Ευρώπη. Ο πολιτικός του λόγος είναι όπως το νερό του Καματερού, «και θεραπεύων πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν» (κατ. Ματθαίον ευαγγέλιον).
Μέχρι πριν από λίγο καιρό κ.Τσίπρας και τα στελέχη του κόμματος του, κατηγορούσαν ως κινδυνολόγους, καταστροφολόγος και άλλα πολλά όσους του επεσήμαναν την πραγματικά καταστροφική για την χώρα και τους εργαζομένους πολιτική της απομόνωσης και της εξόδου από το Ευρώ (δείτε εδώ μια παλιά αλλά πάντα επίκαιρη ανάλυση). Τώρα μας λέει πως η Ενωμένη Ευρώπη και το Ευρώ είναι αμετάκλητες αλλαγές και προπαντός καλές. Η διαφορά συνεχίζει ο κ.Τσίπρας είναι στις επί μέρους πολιτικές όχι στην βασική κατεύθυνση.
Τον Οκτώβριο σε επίσκεψή του στις Βρυξέλλες ο κ.Τσίπρας είπε «πάμε να φύγουμε γιατί εδώ κινδυνεύουμε να γίνουμε Ευρωλιγούριδες». Τι έγινε το τελευταίο καιρό και κατέστην ο κ.Τσίπρας ευρωλιγούρης και αμερικανολάτρης. Γλυκάθηκε από τις ευκαιρίες και τα αξιώματα που προσφέρει η ΕΕ για τον ίδιο και το κόμμα του. Επείσθη από τον κ. Άσμουσεν στην κατ’ιδίαν συνομιλία τους πως η Ευρώπη δεν αστειεύεται και πως αν τολμήσει να πάει κόντρα θα τον πετάξουν στο καιάδα και αυτόν και την Ελλάδα;
Η αλήθεια μάλλον είναι διαφορετική. Ο Συ.Ριζ.Α. όπως και ο κ.Τσίπρας απλώς κάνουν ότι μπορούν για να κερδίσουν ψήφους με κάθε τρόπο. Οι απόψεις που εκφέρονται έχουν τα χαρακτηριστικά της φραπελιάς. Μπορείτε να τις βράσετε να τις κάνετε αλοιφή ή ακόμα και να τις μασήσετε. Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο θαυματουργό. Ο Συ.Ριζ.Α. έχει μαγικό ραβδάκι και θα μας πάει όλους πίσω στα ξένοιαστα και υπέροχα χρόνια του 2009. Τότε που είχαμε χρήματα, υγεία και νοσοκομεία αντάξια του Μετροπόλιταν της Αμερικής, σχολεία όπως το Ήτον της Αγγλίας και σκανδιναβική κοινωνική πολιτική.
Πολλοί θα μπορούσαν να πουν πως η πολιτική του Συ.Ριζ.Α. είναι ακραία λαϊκιστική και υβριστική προς τον κοινό νου. Και δεν θα έκαναν λάθος. Ο Συ.Ριζ.Α. και ο κ.Τσίπρας προσαρμόζουν την ρητορική τους ανάλογα με τις εκλογικές προσδοκίες τους. Αφού κατόρθωσαν να υφαρπάξουν την ψήφο πολλών συμπολιτών μας με την ριζοσπαστική ιδεολογία της φραπελιάς, τώρα που τους εγκλώβισαν αρχίζουν τις ανακυβιστίσεις. Φαίνεται πως οι σφυγμομετρήσεις δείχνουν πως η άρνηση των πάντων και η ευρωφοβία δεν τραβάνε άλλο και ο ψηφοθηρεύς κ.Τσίπρας προσαρμόζεται αναλόγως. Η πλειονότητα των ΜΜΕ σχεδόν αγνόησε αυτήν την 180 μοιρών στροφή, που δείχνει προς τους ολιγάρχες και το πελατειακό σύστημα πως είναι «δικό μας παιδί». Παίζει και αυτός με τους ίδιους κανόνες πολιτικού αμοραλισμού. 
Τι αξιοπιστία μπορεί να έχει ένα κόμμα και ένας πολιτικός που κάνει τα πάντα για να έρθει στην εξουσία. Ποια η διαφορά του κ.Τσίπρα από το «λεφτά υπάρχουν» του κ.Παπανδρέου ή την άρνηση του κ.Σαμαρά να υπογράψει το μνημόνιο που τώρα υπηρετεί. Αυτό ακριβώς δεν είναι που απεχθανόμαστε όλοι μας. Αυτό το λαϊκιστικό και πελατειακό σύστημα που κατέστρεψε την κοινωνία μας. Οι ίδιοι το βαπτίζουν πολιτικό ρεαλισμό ενώ πρόκειται για πολιτική εξαπάτηση.
Ο Συ.Ριζ.Α. και ο κ.Τσίπρας δεν γίνεται κομιστής του νέου, απλά θέλει να αντικαταστήσει το πελατειακό σύστημα με το δικό του. Δεν είναι κατά της κλεπτοκρατίας όπως επαγγέλλεται αλλά κατά αυτής της κλεπτοκρατίας.
Δυστυχώς ο Συ.Ριζ.Α. δεν έχει τίποτα να προσφέρει στην προοδευτική ανανέωση της χώρας. Αυτή θα γίνει μόνο από ένα νέο κόμμα που θα είναι διατεθειμένο να συγκρουστεί με το πελατειακό σύστημα και όχι να το αντικαταστήσει με το δικό του. Και αυτό το νέο κόμμα ελπίζουμε να δημιουργηθεί σύντομα μακριά από μεγαλόσχημους, αριθμολόγους (58, 75 κλπ) και αναγνωρίσιμους πολιτικούς γυρολόγους. 

* Ο Ανδρέας Κούτρας είναι οικονομικός αναλυτής και μέλος του Ινστιτούτου Νέας Πολιτικής. Eργάζεται στο Λονδίνο ως αναλυτής του Ευρωπαϊκού χρέους στην ITC Markets. Είναι επίσης επιστημονικός και γεωπολιτικός αναλυτής και μέλος της επενδυτικής επιτροπής της Steppen Wolf Capital LLC.